// click to begin the sound of descent.

as you scroll-dive, you may pause to hover, to equalize. //

my silence, perhaps, may be misconstrued

ang akon kahilom, basin lang, lainon pagsabot

in the archipelago will be the subject of this story

ang kapupud-an amo ang ginsakopan sini nga sugilanon

1635-Historia-Mundi-_East-Indies

this part of the globe changed into a collection of isles,

ini nga bahin sa kalibutan nahimong pundok sang mga pulu

a history of winds, tides and currents

bahin sa kaagi sang hangin, taob kag sulug

masters of vessels, seeking

agawon sang barko

an all - searching eye for truth

nga perme nangita ang mata sang kamatuoran

in their computation of time

sa ila pagbana-bana sang panahon

in the beginning there was nothing but sky and water,

sa sinugdanan, walay lain gawas sa langit kag dagat

MPC_Gold
and the - parallal betwixt us

kag ang magkabuyon nga mubuwag sa aton

until a black cloud, low near horizon

hangtud ang baga nga dampog, ubos sa kapunawpunawan

saw something white like a sail

nakakita sang puti nga sama sang layag

lost in the void, entered by storm

nasaag sa kawanangan, nisyud tungod sang unos

landed without oppostion

niabot nga way kontra

with no knowledge of the kingdom

nga way kahibawan sang gingharian

preserved in plunder

nga naluwas sa pagpangawat

MPC_Gold

void of all faith, heathens

kahaw-ang sa tanan pagtuo, pagano

threatened to be put by the sword

baharan nga tigbason sang espada

counter-poison fibers of a plant into handkerchief

kontra-hilo mga lanot sang tanom gihimo nga panyo

its cities sacked and pillaged

mga syudad isyud nga nakawaton

gold idols broken up

bulawan nga ginoo-ginoo nangaguba

burned wooden idols

nasunog nga ginoo-ginoo nga kahoy

fighting into the night

pakigbisog sa kangitngit

the uprising and its fervent devotion

ang barog sa baroganon kag ila mainiton nga paghalad

but misfortunes of the enemy

pero ang mga kaalaot sang mga kaaway

may live to repent their fatal success

nabuhi para basulan ang ila makamatay na kalampusan

there is more than we can estimate

may mas damo pa kitay mahunahuna-an

an infinity in their waters

way kaubosan sa ila dagat

in which one must seek nothing, other than the assembly

kun diin ang kadausa way lain pangitaon kun dili ang nagtipun-og

gravemarker gravemarker2 brass1